Σάββατο 26 Μαΐου 2012

Πειρατὲς στὸ Αἰγαῖον


(Τμῆμα χάρτη ποὺ τιτλοφορεῖται ἀπὸ τὸν δημιουργό του τὸν Janssonius Joan. "Μακεδονία, πατρίδα τοῦ Μ. Ἀλεξάνδρου". Φιλοτεχνημένος μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1649-60)


   Κατὰ τοὺς χρόνους τῆς τουρκοκρατίας ἡ ἀδυναμία τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας νὰ προστατέψῃ διὰ θαλάσσης τὶς ὑπόδουλες χῶρες, ἔδωσε τὴ δυνατότητα σὲ πειρατὲς νὰ ἀναδειχθοῦν σὲ μάστιγες τῶν παραλίων τῆς Μεσογείου καὶ ἰδιαίτερα τοῦ Αἰγαίου.
Οἱ παλαιότερες πληροφορίες ποὺ ἔχουμε περὶ πειρατεῖας στὰ παράλια τῆς Μακεδονίας, προέρχεται ἀπὸ τὸν κώδικα Morozini ποὺ βρίσκεται στὰ ἀρχεῖα τῆς Ἐνετικῆς Γερουσίας.
Ἡ Κασσάνδρα ἀκόμη καὶ μετὰ τὴν ἂλωση τῆς Θεσσαλονίκης ἀπὸ τοὺς Τούρκους τὸ 1430, ἐξακολούθησε νὰ βρίσκεται ὑπὸ τὴν Ἐνετική κυριαρχία καὶ ἀποτελοῦσε ἰσχυρὴ ναυτικὴ βάση της, στὸ Βόρειο Αἰγαῖο. Ἀπὸ τὴ βάση αὐτὴ λοιπὸν ἀπέπλευσε ὁ Ἐνετός πλοίαρχος Petro Zen ἐπικεφαλής ἰσχυρῆς ναυτικῆς μοίρας ἀποτελούμενης ἀπὸ 10 γαλέρες καὶ προέβηκε τὸ 1425 σὲ φοβερὴ πειρατικὴ ἐπιδρομὴ στὰ παράλια τῆς Ἰερισσοῦ στὴ Χαλκιδική.

Πέμπτη 24 Μαΐου 2012

Κωνσταντῖνος Μπουκουβάλας ἢ καπετὰν Πετρίλος.


Κωνσταντῖνος Μπουκουβάλας (1877-1932)


  Γεννήθηκε τὸ 1877 στὸ Γύθειο καὶ ἦταν ἀπόγονος τῆς ἔνδοξης οἰκογένειας κλεφταρματωλῶν, τῶν Μπουκουβαλαίων. Τὸ 1898 βγῆκε ἀπὸ τὴ σχολὴ Εὐελπίδων ὡς ἀνθυπολοχαγὸς καὶ κατατάχθηκε στὰ ἐθελοντικὰ σώματα τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος.

Δευτέρα 21 Μαΐου 2012

Ἀνάχαρσις & The Travels of Anacharsis


Θεσσαλία 1789

   Ὁ Ἀνάχαρσις ἦταν Σκύθης ἡγεμόνας καὶ σοφὸς τοῦ 6ου αἰῶνα π.Χ., γιὸς τοῦ Γνούρου. Ἐπηρεασμένος ἀπὸ τὴν Ἑλληνικῆς καταγωγῆς μητέρα του, ἔγινε θαυμαστής τοῦ Ἑλληνικοῦ Πολιτισμοῦ. Ἐγκατέλειψε τὴ χώρα του γιὰ νὰ ταξιδέψῃ, μὲ στόχο τὴν ἐπιδίωξη τῆς γνώσης, καὶ ἦρθε στὴν Ἀθῆνα περίπου τὸ 589 π.Χ., μία ἐποχὴ ποὺ ὁ Σόλων ἦταν ἀπασχολημένος μὲ τὰ νομοθετικὰ μέτρα. Οἱ δύο ἄντρες ἒγιναν φίλοι.

Σάββατο 19 Μαΐου 2012

Ποδοσφαιρικὴ ὁμάδα “Πόντος”


Ποδοσφαιρική ομάδα “Πόντος”
Απαγχονίστηκαν, για να τιμήσουν την φανέλα τους


   Στα όνειρά μου έρχεται συχνά η μακρινή φωνή της μάνας τρελής στους έρημους δρόμους(1) και με ρωτάει με παράπονο αν κλαίνε ακόμα τα ματοπήγαδα(2).
Με ρωτάει για κάποιους πραγματικούς ήρωες του ποδοσφαίρου. Ήταν παιδιά της γης του Πόντου. Δεν έπαιξαν ποτέ σε μεγάλες οργανώσεις. Δε λατρεύτηκαν ποτέ ως θεοί από το αφιονισμένο πλήθος, δεν είδαν ποτέ τους οπαδούς να γεμίζουν πλατείες και να κλείνουν δρόμους για να εκδηλώσουν την εθνική υπερηφάνεια τους (τι χυδαίες που φαίνονται, ορισμένες φορές, οι λέξεις).

   Οι ήρωες (αν ακόμα έχουν νόημα οι λέξεις) της ομάδας “Πόντος” ήταν καθηγητές, μαθητές και απόφοιτοι του κολεγίου Ανατολία(3) της Μερζιφούντας. Οι μαθητές αποφάσισαν να τιμήσουν την φανέλα τους και γι' αυτό, παρά την τρομοκρατία και τις απειλές των Κεμαλικών, αγωνίστηκαν με εμφάνιση που θυμίζει την Γαλανόλευκη (άσπρες και γαλάζιες ρίγες) και στην μέση το γράμμα "Π".

Τετάρτη 16 Μαΐου 2012

Οἱ πρῶτες φωτογραφίες τῆς Ἀκροπόλεως, τὸ 1839




   Στὶς 19 Αὐγούστου τοῦ 1839 ἡ γαλλικὴ κυβέρνηση ἀναγνώρισε ἐπίσημα καὶ «πρόσφερε ἐλεύθερα στὸν κόσμο», τὴ φωτογραφικὴ μέθοδο ποὺ εἶχε ἐφεύρει ὁ ζωγράφος Loois Dagoerre. Ἦταν τὸ τέλος μιᾶς μακρότατης διαδρομῆς πολλαπλῶν ἐφευρέσεων, ποὺ ὁδήγησαν στὴν ἀνακάλυψη τοῦ συναρπαστικοῦ συστήματος φωτο-γραφῆς. Ἡ ἀναγνώριση τῆς μεθόδου τοῦ Dagoerre  -ἡ δαγγεροτυπία-   ἦταν ἡ λιγότερο εὔχρηστη ἀπὸ ἀνάλογες μεθόδους ποὺ εἶχαν ἐφεύρει, τὴν ἴδια ἐκείνη χρονιά, ὁ Γάλλος Hypolite Bayard καὶ ὁ Ἄγγλος William Fox Talbot.

   Οἱ πρῶτες δαγγεροτυπίες ἔγιναν στὴν Ἑλλάδα τὸ τελευταῖο δεκαήμερο τοῦ Ὀκτωβρίου 1839, ἀπὸ τὸν Ἐλβετό, καναδικῆς ὑπηκοότητας, Pierre Gaspard Jolly-de Lotbiniere. Ἀκολούθησαν καὶ ἄλλοι ξένοι περιηγητές-φωτογράφοι ποὺ ἔφταναν ἐδῶ, καθ' ὁδόν πρὸς τὴν Αἴγυπτο, τοὺς Ἁγίους Tόπους καὶ τὴ Μέση Ἀνατολή, ἀκολουθῶντας τὴ διαδρομὴ τοῦ «Μεγάλου Ταξιδιοῦ».

Τρίτη 8 Μαΐου 2012

1891. Προσπάθειες γιὰ ἐπιστροφὴ τῶν γλυπτῶν τοῦ Παρθενῶνα...


  

The Trustees in the Temporary Elgin Room, 1819




17.01.1891…

Καὶ διαβάζουμε στὴ Νέα Ἐφημερίς, ἀρ. φύλ. 17


« —Τὰ ἐλγίνεια μάρμαρα. Καθὰ ἐξ Ἀγγλίας ἀγγέλλεται, ὁ κ. Χάρρισων, ὁ διαπρεπὴς ἡγέτης φιλοσοφικῆς σχολῆς παγκοσμίου ἀναγνωρίσεως καὶ ὑποκινητὴς τοῦ ζητήματος τῆς ἀποδόσεως εἰς τὴν Ἑλλάδα τῶν ἐλγινείων μαρμάρων, ἀνενδότως ἐργάζεται πρὸς πραγματοποίησιν τῆς ἰδέας του καὶ πρὸς ἐξέγερσιν τοῦ δημοσίου φρονήματος ὑπὲρ τῆς Ἑλλάδος καὶ τῶν ἀρχαιολογικῶν αὐτῆς θησαυρῶν. 
Οὕτως ὁ κ. Χάρρισων ἐποιήσατο ἐσχάτως δευτέραν περὶ Ἀθηνῶν διάλεξιν μετ’ ἐπιδείξεως φωτογραφικῶν εἰκόνων προβληθεισῶν διὰ τῆς λυχνίας τοῦ ὀξυϋδρικοῦ ἀερίου. Ἀφ’ ἑτέρου δύο τῶν σοβαρωτέρων καὶ πολυπληθεστέρων διεθνῶν φιλολογικῶν συλλόγων τῆς Ἀγγλίας πρόκειται ν’ ἀναφερθῶσιν εἰς τὸ κοινοβούλιον καὶ εἰς τὸν πρωθυπουργὸν τῆς Ἀγγλίας καὶ νὰ ζητήσωσιν, ὅπως ἀποδοθῶσιν ἡμῖν τὰ ὑπὸ τοῦ Ἐλγίνου συληθέντα μάρμαρα.»



Τί ἔχει ἀλλάξει ἀπὸ τότε φίλοι μου;




Εἰκόνa
The Trustees in the Temporary Elgin Room, 1819, oil on canvas, Archibald Archer.
This painting shows an idealised view of the Temporary Elgin Room at the Museum in 1819, with portraits of staff, a trustee and visitors. The room was designed by the Museum’s architect, Robert Smirke, for the temporary display of the sculptures from the Parthenon brought from Athens by Lord Elgin known as the 'Elgin Marbles', purchased by the Government and deposited in the British Museum in 1816. (https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Temporary_Elgin_Room_at_the_Museum_in_1819.jpg)


Ἡ ἐφημερὶς εἶναι ἀπὸ τὴν ψηφιοθήκη τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.




Τρίτη 1 Μαΐου 2012

Ἡ περὶ ἀνθρωπογονίας τῶν Ἀθηνῶν μυθολογικὴ παράδοσις


 
   Ἡ ὑπέροχη γλῶσσα τοῦ κου Σκώκου (1854-1929), άλλὰ καὶ οἱ καταστάσεις δύο διαφορετικῶν ἐποχῶν μὲ ἐκπληκτικά κοινὰ σημεῖα. Μετὰ ἀπὸ τέτοια κείμενα, ἡ ἁπλοποιημένη πλέον ἑλληνικὴ γλῶσσα φαντάζει πολὺ φτωχή…
Ἀπὸ τὸ κείμενο /eχουν ἀφαιρεθεῖ ἀναφορὲς περὶ προσώπων καὶ καταστάσεων ἐπίκαιρων τῆς ἐποχῆς τοῦ γράφοντος.